Toepassingen in het onderzoek
Ter ondersteuning van ons onderzoek maken we vaak gebruik van Geografische InformatieSystemen (GIS). Met kaarten is het mogelijk om ingewikkelde materie inzichtelijk en toegankelijk te presenteren. De lezer van het onderzoeksrapport kan met de kaarten snel en eenvoudig een beeld vormen van het gebied en hoe dat gebied er voor staat.
Voorbeelden:
- Leefbaarheid: We doen veel onderzoek op het gebied van de leefbaarheid. Daarvoor gebruiken we kaarten die snel de problemen, gevaren én kansen van een gebied duidelijk maken. Voor meer informatie met betrekking tot de mogelijkheden voor leefbaarheidsonderzoek met behulp van de Leefbaarometer zie de site Toepassingen van de Leefbaarometer.
- Geschiktheid woningvoorraad: Nederland is aan het vergrijzen. Dat brengt een groeiende behoefte aan geschikte en aanpasbare huisvesting met zich mee. Met behulp van kaartbeelden is snel en nauwkeurig inzichtelijk te maken waar de ouderen nu én in de toekomst wonen en waar de geschikte en aanpasbare woningen staan.
- Locatiegericht marktonderzoek. Wat zijn de kansen voor een bepaald bouwproject in de markt? Bij vrijwel alle nieuwbouwprojecten wordt eerst een marktonderzoek uitgevoerd om de haalbaarheid ervan in kaart te brengen. GIS en geografische data kunnen hierbij ondersteunen.
Datasets
Met behulp GIS maken brengen we niet alleen data op laag geografisch schaalniveau inzichtelijk, maar we voeren ook ruimtelijke analyses uit en genereren ook nieuwe data. RIGO heeft diverse datasets met informatie over de woningvoorraad en hun bewoners ontwikkeld, die we als losse kaarten kunnen leveren. Daarnaast bieden we ook oplossingen en diensten met behulp van GIS en brengen we de resultaten inzichtelijk via een online kaartenviewer.
Woningtypen
Sinds 2012 is de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) beschikbaar. Hierin zijn alle woningen in Nederland met informatie over bouwjaar, oppervlak en functie opgenomen. Wat ontbreekt is een duidelijke aanduiding van het woningtype. RIGO heeft met behulp van de geografische kenmerken de woningtypen ingeschat.
Bij de inschatting van de woningtypen is rekening gehouden dat de BAG regelmatig inconsequenties laat zien. Zo is een rijwoning meestal als apart gebouw op de BAG-kaart weergegeven, maar in sommige gevallen geeft de BAG een hele straat rijwoningen weer als één gebouw. Diverse correctieslagen en combinatie met andere geografische informatie waren nodig om tot een eenduidige bepaling van het woningtype te komen. Het gaat om een onderscheid naar appartement, tussenwoning, hoekwoning, 2-onder-1-kap en vrijstaande woningen.
Op basis van deze informatie kunnen we ook de dominantie van het woningtype per postcode, buurt en wijk bepalen.
Woningtype op adres- of pandniveau
Het product woningtype op adres- of pandniveau bestaat uit de volgende gegevens: Aantal woningen, woningtype, x,y-coördinaat, adres en BAG-nummer (identificatienummer pand, verblijfsobject of adres). Het bestand kan geleverd worden als GIS-shapefile, SPSS en afhankelijk van bestandsgrootte als database (access, dbf, csv). Andere formats op aanvraag. Uiteraard is het ook mogelijk om woningtype als extra kenmerk te bestellen bij de BAG (een van onze andere producten) of af te beelden in een online kaartenviewer. Toevoeging van de x,y-coördinaat en de levering als GIS-puntenbestand is ook mogelijk.
In veel gevallen is echter niet duidelijk hoe groot het aanbod van geschikte woningen in een gemeente of buurt is, wat het lastig maakt beleid op dit punt te voeren. De enige manier om volledig duidelijk te krijgen welke woningen geschikt zijn en welke niet is om alle woningen te bezoeken en aan een visuele inspectie te onderwerpen. Dit is echter een kostbare en tijdrovende aangelegenheid. RIGO heeft daarom een methode ontwikkeld waarmee het aanbod van geschikte woningen snel in beeld kan worden gebracht. Door gebruik te maken van referentiebestanden kan – op basis van woningkenmerken als bouwjaar, oppervlak, beukmaat en woningtype – een inschatting worden gemaakt of een woning geschikt is voor een bijzondere doelgroep.
Doordat van iedere woning in een postcode, buurt of gemeente die inschatting bekend is, kan berekend worden hoe groot het aanbod van ongeschikte woningen in zo’n gebied is. De omvang van dit aanbod kan vergeleken worden met het aandeel ouderen – nu én in de toekomst – waardoor tekorten en overschotten inzichtelijk worden.
RIGO-gebiedstyperingen (woonmilieus)
RIGO beschikt over een gebiedstypering, waarmee inzichtelijk wordt gemaakt hoe de fysieke woonomgeving er uitziet en wat de sociale kenmerken van de bevolking zijn. De fysieke typering is gebaseerd op bouwperiodes, woningtypen, woninggrootte en in- en uitbreidingslocaties. Deze typering maakt op laag schaalniveau de fysieke woonmilieus inzichtelijk. De sociale typering is gebaseerd op huishoudenssamenstelling, leeftijd, inkomen en opleiding en geeft de dominerende sociaaleconomische en demografische situatie van de bewoners weer. Hieronder zijn de fysieke en sociale gebiedstypering van Zwolle te zien.
Online kaartenviewer
De afgelopen jaren zijn de mogelijkheden van GIS sterk uitgebreid. Daarbij gaat het niet alleen om het uitvoeren van ruimtelijke analyses, maar ook om het presenteren en inzichtelijk maken van geografische data. Traditioneel worden ruimtelijke gegevens vaak afgebeeld in kaarten, die dienen ter ondersteuning van analyses en illustratie van onderzoeksresultaten. Deze kaarten geven een statisch beeld van een bepaald onderzoeksgebied, bijvoorbeeld een regio of een gemeente.
Bij het bekijken van kaarten ontstaat vaak de behoefte om nader te kunnen inzoomen op een buurt of straat of om voor hetzelfde gebied andere informatie te kunnen zien. Om in deze behoefte te kunnen voorzien heeft RIGO interactieve online kaartenviewers ontwikkeld (en in beheer). Dit doen we bijvoorbeeld ook voor de Stichting de Nieuwe Kaart van Nederland.
Met deze applicaties is het onder meer mogelijk om in- of uit te zoomen op een bepaald deel van het onderzoekgebied en diverse kaartlagen te selecteren. Deze kaartenviewers zijn online vanaf iedere werkplek te bereiken, zonder gebruik te maken van speciale software, en geschikt voor laptop en tablet.
Gerelateerde projecten
Meer informatie
Voor meer informatie over de producten en diensten die RIGO biedt, neem direct contact op met onze onderzoekers: